Қоқыс полигонына қатысты дау: Алматы облысындағы экс-әкім Қарасаевқа бас бостандығынан айыру туралы үкім шықты
Фото: Bagdat Karasaev Facebook-парақшасы
Алматы облысында Іле ауданының бұрынғы әкімі Бағдат Қарасаевқа қатысты резонанс тудырған іс бойынша үкім шықты. Сот оны алаяқтық бабы бойынша ақтап, ал лауазымдық өкілеттігін теріс пайдалану және кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу баптары бойынша кінәлі деп таныды. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Бұрынғы әкім Бағдат Қарасев пен басқа қатысушылардың ісі бірден жеті бап бойынша қаралды. Оған мүлікті қапысыз иемдену және ысырап ету, алаяқтық, экологиялық талаптарды бұзу, билікті асыра пайдалану, қызметтік өкілеттілікті асыра пайдалану, кәсіпкерлікпен заңсыз айналысу, сондай-ақ қызметтік жалған құжат жасау сияқты қылмыстар кірді. Сот отырысы барысында Қарасаевқа тағылған құқық бұзушылықтар егжей-тегжейлі қаралды. Олар ол Талдықорған қаласының әкімі қызметінде, кейін Ілі ауданында сол лауазымда болған кезінде жасалған.
2015 жылғы қарашада Қарасаев Талдықорған қаласының әкімі болып тағайындалды. Оның міндеттерінің ішінде қала жерлерін бөлу де бар еді. Істің хаттамасына сәйкес 2016 жылғы маусымда ол Adal Damu Capital ЖШС-на Талдықорған – Ұштөбе трассасы бойында орналасқан жер учаскесін уақытша және ақысыз пайдалану үшін төрт жылға берген. Жер учаскесі инвестициялық жоба, яғни қоқыс өңдейтін зауыт салу үшін берілген. Алайда компания жобаны көрсетілгендей жүзеге асырмаған. Зауыттың орнына тек қоқыс сұрыптау желісі салынды. Солай бола тұра, объект 2016 жылғы желтоқсанда қабылданған.
2017 жылғы қаңтарда Adal Damu Capital ЖШС директоры жер учаскесінің мақсатын өзгерту туралы өтініш берген. Сол кезде Карасаев бір өтініш арқылы жерді жеке меншікке беру мүмкін еместігін білген. Заң бойынша жер учаскесі кадастрлық құны 3,9 миллион теңеге сатып алынуы керек еді. Соған қарамастан, 2017 жылғы ақпанда Карасаев жер учаскесінің мақсатын өзгертіп қана қоймай, оны компанияға ақысыз жеке меншікке беретін қаулыға қол қойған. Құжат электрондық үкімет порталы арқылы рәсімделген.
2025 жылғы мамырда арнайы ауданаралық экономикалық сот бұл қаулының заңсыз екенін танып, оны күшінен шығарып, жер учаскесін Талдықорған қаласының мемлекеттік қорына қайтарған. Мемлекетке келтірілген зиян шамамен 4 миллион теңге деп бағаланды.
Тергеу органдарының сөзінше, Қарасаев өз қызметтік өкілеттігін пайдаланып, компанияның мүддесіне әрекет еткен. Ол Adal Damu Capital ЖШС директоры іс бойынша оның көмекшісі ретінде қарастырылып отыр. 2018 жылғы қыркүйекте Бағдат Қарасаев Ілі ауданының әкімі болып тағайындалды. Тергеу нұсқасы бойынша сол қызметте ол қоқыс полигонымен байланысты бизнесті ілгерілетуді бастаған, ал бұл қызметкерлерге тыйым салынған іс еді. Ары қарай 2019 жылы ауданға ADC TAZA A’LEM ЖШС тіркелді. Тергеу Карасаев компанияны сенімді адамдар арқылы фактілі бақылағанын және оған қолдау көрсеткенін санайды.
Компанияға полигон маңынан 30 гектар жер берілді, кейін полигон 7 жылға сенімгерлік басқаруға берілді. Тендер осылай өткізілген, яғни ЖШС-нің бәсекелестері болмаған. Тергеу нұсқасы бойынша, келісімшарттан мемлекетке оны тоқтату және пайдадан үлес алу мүмкіндігін беретін шарттар алып тасталған. 2021 жылы компания таза пайда ретінде 16,7 миллион теңге тапқан, оның 55%-ы 9,1 миллион теңгеден астамы мемлекетке түсуі тиіс болған. Бірақ бұл орындалмаған. Прокурорлар бойынша ақша қолма-қол және сенімді тұлғалардың шоттары арқылы шығарылған, ал ресми есепте пайда жасырылған.
Айыптау мәліметтерінде компания міндеттемелерін орындамаған. Жұмыс орындарын жасамаған, экологиялық талаптарды бұзған және қалдықтарды экологиялық талаптарды сақтамай қабылдаған, бірақ келісімшарт тоқтатылмаған. 2023 жылдың соңындағы және 2024 жылдың басындағы тергеу нұсқасы бойынша Қарасаев келісімшартты 20 жылға артқа қарай ұзартуға әрекет жасаған. Қызметтік байланыстарын және өткен даталары бар құжаттарды пайдаланған. Сот іс материалдарын қарастырып, Бағдат Қарасаевқа қатысты үкім шығарды. Бір эпизод бойынша оны кінәсіз деп танып, қалғандары бойынша кінәлі деп тапты. Осылайша, Қылмыстық кодекстің 190-бабының 4-бөлімінің 2-тармағы бойынша "Алаяқтық" баптары бойынша Қарасаев ақталды. Сот оның әрекеттерінде қылмыстық құрамның жоқтығына келген.
Сонымен қатар сот оны Қылмыстық кодекстің 361-бабының 3-бөлігі "Қызметтік өкілеттілікті асыра пайдалану" және 364-бабының 3-бөлігі "Кәсіпкерлікпен заңсыз айналысу" баптары бойынша кінәлі деп таныды. Қарасаев 3 жыл 3 айға бас бостандығынан айыруға үкім етілді. Ол мерзімді аз қауіпсіздікті қылмыстық-атқару жүйесі мекемесінде өтейді.
Сот сонымен қатар Қарасаевқа берілген мемлекеттік наградалар "Парасат" және "Құрмет" ордендерін тәркілеу үшін президентке ұсыныс енгізуге шешім қабылдады.
- Ақтөбе облысында қала әкімі өзіне қол жұмсады
- Ақтөбеде шенеунік таныстары мен туыстарына мемлекет есебінен заңсыз пәтер берген
Еске салайық, бұған дейін Алматы облысында Іле ауданының әкімі Бағдат Қарасаев ұсталғаны туралы жазылған еді. Кейіннен Іле ауданындағы қоқыс полигонын тексеру кезінде әкім сыбайлас жемқорлыққа қатысы бар деген күдікке ілінгені айтылған.